Participatiewet

Wilt u een uitkering aanvragen? Dan kunt u een (bijstands-)uitkering op grond van de Participatiewet (PW) aanvragen. Wanneer u deze (bijstands-)uitkering ontvangt, hebt u een aantal eisen en verplichtingen waar u aan moet voldoen.

Uitkering aanvragen?

Wilt u een (bijstands-)uitkering aanvragen, dan kunt u telefonisch contact opnemen met ons Klant Contact Centrum (KCC), bereikbaar via het gratis telefoonnummer (0800) 95 67 000. U krijgt van ons een uitnodiging voor een algemene informatiebijeenkomst.

Tijdstip informatiebijeenkomst

Op dinsdagmiddag van 13:00 – 14:00 uur vinden de informatiebijeenkomsten plaats bij de ISD Bollenstreek, Hobahostraat 92 te Lisse. Tijdens deze bijeenkomst informeren wij u over de rechten en plichten die bij een uitkering horen. U krijgt algemene informatie over verschillende zaken, zoals over de hoogte van een uitkering, de arbeidsverplichting, de inlichtingenplicht, verblijf in het buitenland en de bijzondere bijstand.

Voor wie?

De informatiebijeenkomst is voor iedereen die een uitkering aanvraagt op grond van Participatiewet of IOAW. Als u verhinderd bent, dan kunt u dit doorgeven via het algemene telefoonnummer om een nieuwe afspraak te maken.

Aanvraagformulier en meldingsgesprek

Na afloop van de bijeenkomst ontvangt u een uitnodiging voor een persoonlijk meldingsgesprek. U krijgt het aanvraagformulier mee. Tijdens het meldingsgesprek bespreekt de consulent uw aanvraag en uw persoonlijke situatie.

Inschrijven bij www.werk.nl

Hebt u zich al ingeschreven bij www.werk.nl? Dat is een voorwaarde om in aanmerking te kunnen komen voor een uitkering.

Verblijft u in een inrichting?

Alleen als u in een inrichting verblijft, kunt u voor een uitkering ook langsgaan bij het lokaal loket, het Wmo Adviescentrum of het Zorgloket in uw woonplaats. Als u zelf niet kunt langsgaan, kunt u ook iemand machtigen om namens u de aanvraag in te dienen.

Bent u al boven de pensioengerechtigde leeftijd?

Bent u ouder dan de pensioengerechtigde leeftijd, dan kunt u voor een aanvraag terecht bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB ).

Bent u jonger dan 27 jaar?

Als u jonger bent dan 27 jaar, dan gelden er voor u speciale regels.

Binnen hoeveel tijd neemt de ISD een beslissing?

Nadat de ISD alle benodigde informatie van u heeft ontvangen, nemen wij binnen 8 weken een beslissing.

Voorschot

De wettelijke termijn voor de afhandeling van een uitkeringsaanvraag is acht weken. De ISD streeft naar afhandeling van uw aanvraag binnen vier weken. Als de afhandeling van uw aanvraag niet binnen vier weken lukt (gerekend vanaf de datum dat u uw aanvraag hebt ingediend), dan kunt u in aanmerking komen voor een voorschot van 90% van de bijstandsnorm. Een voorschot is niet mogelijk als u bij de afhandeling van uw aanvraag onvoldoende medewerking verleent of als duidelijk is dat u geen recht op bijstand hebt.

Voorwaarden (bijstand-) uitkering

Wilt u in aanmerking te komen voor een bijstandsuitkering? Dan moet u voldoen aan de volgende voorwaarden:

  • U woont rechtmatig in Nederland
     
  • U woont in Hillegom, Lisse, Noordwijk of Teylingen
     
  • U bent minimaal 18 jaar oud
     
  • Uw inkomen en/of eigen vermogen is lager dan de bijstandsnormen
     
  • U kunt geen beroep doen op een andere uitkering
     
  • U bent niet gedetineerd
Wet taaleis

Kennis van de Nederlandse taal is belangrijk om mee te kunnen doen in de samenleving. Het vergroot uw kansen om werk te vinden. Daarom is vanaf 1 januari 2016 de Participatiewet uitgebreid met de taaleis. Dit betekent dat alle mensen die recht hebben op een bijstandsuitkering Nederlands moeten kunnen spreken, lezen en schrijven op 1F-niveau. Dat is het niveau na 8 jaar basisonderwijs in Nederland.
U kunt dan korte, eenvoudige teksten lezen en schrijven.

Uitvoering taaleis bij ISD Bollenstreek

Wij gaan ervan uit dat u het gevraagde taalniveau hebt, wanneer u in de leerplichtige leeftijd (tussen 5 en 16 jaar) tenminste 8 jaar in Nederland hebt gewoond. In alle andere gevallen moet u door middel van bewijsstukken aantonen dat u een opleiding in het Nederlands hebt gevolgd.

Bewijsstukken

Bewijsstukken zijn bijvoorbeeld:

  • Een diploma of certificaat van het voortgezet Nederlandstalig onderwijs
  • Een bewijsstuk waaruit blijkt dat u 8 jaar Nederlandstalig onderwijs heeft gevolgd. Dit kan ook Nederlandstalig particulier onderwijs in het buitenland zijn
  • Een inburgeringsdiploma

Bent u uw diploma kwijt?

Bent u uw diploma kwijt, dan kunt u in het diplomaregister op de website van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) (www:duo.nl/particulier) een overzicht zien en downloaden van veel diploma’s (behaald na 1996). U kunt inloggen met uw DigiD met SMS-controle.

Taaltoets

Als u geen bewijsstukken kunt laten zien, dan neemt de ISD Bollenstreek een korte taaltoets af. De taaltoets geeft een indicatie of uw taalniveau voldoende is om zonder problemen deel te kunnen nemen aan de maatschappij.

Onvoldoende taalniveau

Blijkt uit de taaltoets dat uw taalniveau onvoldoende is, dan moet u dat verbeteren. Dat kan op verschillende manieren. U kunt bijvoorbeeld een cursus volgen, online of met een taalmaatje. Bent u inburgeringsplichtig op grond van de Wet inburgering? Het inburgeringstraject dat u moet volgen volgens die wet is een passend taaltraject. De DUO kan u hierbij ondersteunen

Taalspreekuren in de verschillende ISD gemeenten

Verlagen bijstandsuitkering

Als u niet voldoet aan de taaleis, moet u de Nederlandse taal beter leren beheersen. Doet u hiervoor geen moeite? Dan mogen we uw bijstandsuitkering verlagen.

Meer informatie

Meer informatie over de Wet taaleis kunt u vinden op de website van de Rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl).

Kostendelersnorm

Hoe meer volwassenen tot een meerpersoonshuishouden behoren, hoe lager de bijstandsuitkering per uitkeringsgerechtigde. In onderstaande tabel ziet u de hoogte van de bijstandsuitkering in percentages per huishoudtype. Hierbij staat 100% voor de bijstandsuitkering voor gehuwden en samenwonenden:

Huishouden Bijstandsnorm per persoon Totale bijstandsnorm als alle personen bijstand ontvangen
Eénpersoonshuishouden 70% 70%
Tweepersoonshuishouden 50% 100%
Driepersoonshuishouden 43 1/3 % 130%
Vierpersoonshuishouden 40% 160%
Vijfpersoonshuishouden 38% 190%

 

Bij bijvoorbeeld een huishouden met vier meetellende personen krijgt elke persoon die recht heeft op een bijstandsuitkering een uitkering van maximaal 40% van de gehuwdennorm. Bovenstaande tabel stopt bij een vijfpersoonshuishouden, maar de kostendelersnorm geldt ook voor huishoudens met meer dan vijf personen.

Wie tellen niet mee voor de kostendelersnorm?

Niet alle volwassenen tellen mee voor de kostendelersnorm. Wie tellen niet mee?

  • Jongeren tot 27 jaar
     
  • Studenten die een studie volgen die recht kan geven op studiefinanciering
    (Wsf 2000)
     
  • Leerlingen die de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) volgen
     
  • Leerlingen van 21 jaar of ouder die onderwijs volgen dat recht geeft op Wet tegemoetkoming onderwijskosten schoolgaande kinderen (Wtos)
     
  • Kamerhuurders en kostgangers die een normale (commerciële) prijs betalen voor de kamer en/of de kost en inwoning
     
  • Verhuurders en kostgevers die een zakelijke of commerciële relatie hebben met de huurders of kostgangers in hun woning
Wat is een meerpersoonshuishouden?

De kostendelersnorm geldt voor volwassenen (niet zijnde gehuwden / samenwonenden) die samen een woning delen. Dit heet een meerpersoonshuishouden.

Dit kan bijvoorbeeld een gezin zijn met twee ouders en een aantal volwassen inwonende kinderen. Er kan ook een inwonende (groot)ouder bij horen, een broer of zus, neef of nicht. Of de partner van de volwassen zoon of dochter.

Voor de kostendelersnorm maakt het niet uit of u familie bent van elkaar. Het maakt ook niet uit waarom u samen een woning deelt. De voordelen van woningdelen staan los van de redenen waarom u samenwoont.

Kostendelersnorm en alleenstaande ouders in de Participatiewet

De kostendelersnorm betekent dat uw bijstandsuitkering wordt aangepast als u een woning deelt met meer volwassenen van 21 jaar of ouder. Hoe meer volwassenen in uw woning, hoe lager uw bijstandsuitkering. De reden hiervoor is dat als er meer personen in één woning wonen, zij de kosten kunnen delen.

Hoe zit het met gehuwden/samenwonenden?

Bent u gehuwd of woont u samen met uw partner en woont u niet met één of meer andere meerderjarige personen in dezelfde woning? Dan geldt de kostendelersnorm niet. De inkomsten en het vermogen van u en uw echtgenoot/partner tellen mee voor uw recht op uitkering omdat u samen een gezamenlijke huishouding voert.

Hoe zit het met de uitkering voor alleenstaande ouders?

De uitkering voor een alleenstaande ouder is gelijk aan die van een alleenstaande. Maar als alleenstaande ouder kunt u in aanmerking komen voor een hoger kindgebonden budget van de Belastingdienst. U krijgt bij uw budget een zogenoemde alleenstaande-ouderkop (Alo-kop). Als u nog geen kindgebonden budget hebt, moet u dit zelf aanvragen bij de Belastingdienst.

Bijzondere bijstand

Het kan zijn dat u als alleenstaande ouder (tijdelijk) recht hebt op een aanvulling op uw uitkering op grond van de bijzondere bijstand. Meer informatie vindt u op de pagina bijzondere bijstand.

Hoe zit het met jongeren tot 27 jaar?

Jongeren tot 27 jaar vallen niet onder de kostendelersnorm. Ook niet als deze jongere bij zijn ouders inwoont.

 

Arbeidsverplichtingen en strengere maatregelen

Wie een uitkering heeft, heeft meestal ook arbeidsverplichtingen. Die arbeidsverplichtingen houden in dat u er zelf zo veel mogelijk aan moet doen om weer aan werk te komen of om actief mee te doen in de samenleving. De arbeidsverplichtingen staan in de Participatiewet. Als u zich niet aan deze verplichtingen houdt, krijgt u met strenge maatregelen te maken.

Vanaf januari 2015 hebt u met een bijstandsuitkering de volgende arbeidsverplichtingen:

  • U probeert betaald werk te vinden. Daarvoor moet u ingeschreven staan als werkzoekende bij het UWV, maar ook bijvoorbeeld vacatures zoeken, solliciteren, een werkmap aanmaken op www.werk.nl  en ingeschreven staan bij één of meer uitzendbureaus.
     
  • U zoekt niet alleen naar werk in uw eigen woonplaats, maar ook in uw regio of nog verder weg. En als u werk vindt of u krijgt werk aangeboden, dan neemt u dit aan.
     
  • U bent bereid om voor uw werk te reizen. Werk waarvoor u elke dag tot maximaal 3 uur moet reizen (1,5 uur heen en 1,5 uur terug) mag u niet weigeren.
     
  • Als het nodig is om werk te krijgen of te behouden, en als het voor u en uw gezin mogelijk is, moet u zelfs verhuizen. U moet dan wel een contract hebben voor ten minste 1 jaar en zo veel verdienen met deze baan dat u geen bijstandsuitkering meer nodig hebt.
     
  • U houdt zich aan de afspraken die u over uw re-integratie met de ISD Bollenstreek maakt. U accepteert de re-integratievoorzieningen die de ISD Bollenstreek u aanbiedt.
     
  • U zorgt ervoor dat u uw kennis en vaardigheden bijhoudt of verbetert, als dit nodig is voor het krijgen of behouden van werk. Dus als u een cursus moet volgen om de nieuwste benodigde technieken in uw vakgebied te leren, dan doet u dat ook.
     
  • U doet geen dingen die het krijgen van werk of het behouden daarvan moeilijker maken. En u doet uw best bij sollicitaties. Zo zorgt u ervoor dat u netjes gekleed, met een verzorgd uiterlijk en op tijd op uw sollicitatiegesprek of op uw werk verschijnt.
     

Moet u aan alle arbeidsverplichtingen voldoen?

Alle mensen met een uitkering moeten deze arbeidsverplichtingen nakomen. Tenzij u volledig bent ontheven van de arbeidsverplichtingen omdat u volledig en duurzaam arbeidsongeschikt bent. U moet er ‘naar vermogen’ alles aan doen om werk te vinden of te behouden. De ISD Bollenstreek gaat daarom na wat u kunt doen om werk te zoeken en wat misschien niet.

 

Wat gebeurt er als u zich niet aan de arbeidsverplichtingen houdt?

Als u de arbeidsverplichtingen en de afspraken hierover met de ISD Bollenstreek niet nakomt, dan legt de ISD Bollenstreek u een maatregel op. U krijgt dan tijdelijk een lagere uitkering of zelfs helemaal geen uitkering. In de Afstemmingsverordening van de ISD kunt u lezen wanneer en hoe lang wij uw uitkering kunnen verlagen.

In bijzondere omstandigheden kan de ISD Bollenstreek er voor kiezen om die maatregel te verdelen over 2 of 3 maanden. U krijgt dan 2 of 3 maanden een lagere uitkering (50% per maand of 66,6% per maand) in plaats van een verlaging van 100% over één maand.

Wat gebeurt er als u zich nog een keer niet aan de arbeidsverplichtingen houdt?

Als u binnen een jaar weer uw arbeidsverplichtingen niet nakomt, krijgt u 2 of 3 maanden helemaal geen uitkering. En houdt u zich vanaf dat moment binnen een jaar nog een keer niet aan de verplichtingen, dan krijgt u zonder meer 3 maanden geen uitkering. Iedere volgende keer krijgt u weer 3 maanden geen uitkering.

Krijgt u altijd een lagere uitkering als u zich niet aan de in de wet genoemde arbeidsverplichtingen houdt?

Ja uw uitkering wordt tijdelijk verlaagd of krijgt u helemaal geen uitkering als u de in de wet genoemde arbeidsverplichtingen niet nakomt.

Informatieplicht

Wanneer u een bijstandsuitkering ontvangt op grond van de Participatiewet (PW) hebt u informatieplicht.

Dat betekent dat u:

  • De ISD van de juiste informatie voorziet. Bijvoorbeeld dat u samenwoont, alimentatie krijgt of vermogen/ inkomsten hebt of een onderhoudsbijdrage of giften hebt gehad voor het levensonderhoud van uzelf of uw kinderen. U moet ook melden wanneer er personen bij u in de woning komen wonen of wanneer er personen vertrekken uit de woning
     
  • Zich moet kunnen identificeren
     
  • De aan u opgelegde arbeidsverplichtingen moet nakomen

Deze verplichtingen gelden ook voor uw eventuele partner.

Wat gebeurt er als u zich niet aan de informatieplicht houdt?

Als u verwijtbaar niet de juiste inlichtingen verstrekt, moet de ISD u een boete opleggen. Dit staat in de wet. De hoogte van deze boete kan net zo hoog zijn als het netto benadelingsbedrag (het bedrag dat u ten onrechte aan uitkering hebt ontvangen.).

Jonger dan 27 jaar

Voor jongeren tot 27 jaar in de bijstand gelden speciale regels.

Waar en wanneer vraagt u een uitkering aan?

Voordat u een uitkering kunt aanvragen, moet u eerst een meldingsgesprek hebben met een medewerker van de ISD. Voor het maken van een afspraak kunt u bellen naar het Klant Contact Centrum van de ISD Bollenstreek op het gratis telefoonnummer (0800) 95 67 000.

Zoekperiode

U kunt niet direct een uitkering aanvragen. Na het gesprek met de ISD-medewerker gaat u eerst zelf 4 weken actief op zoek naar werk en/of scholing. Hier maakt u tijdens het gesprek met de consulent afspraken over. Als u na afloop van deze 4 weken nog geen werk hebt gevonden of u bent niet teruggegaan naar school, dan moet u zich weer melden bij de ISD. De ISD nodigt u nogmaals uit voor een gesprek. De ISD bekijkt of u zich voldoende hebt ingespannen om werk of scholing te zoeken. Dit gebeurt aan de hand van de tijdens het meldingsgesprek gemaakte afspraken. Het hangt van uw inspanningen af of, en zo ja hoeveel, recht u op bijstand hebt.

U hebt een WW uitkering

Als u een WW uitkering ontvangt, dan is het verstandig om u 4 weken voor het einde van de WW uitkering te melden bij de ISD. De zoekperiode van 4 weken kan dan al starten. Als u een bijstandsuitkering aanvraagt, hebt u alleen recht als u kunt aantonen dat u aan alle verplichtingen van de zoekperiode hebt voldaan.

Verplichtingen van een bijstandsuitkering

Wanneer u een bijstandsuitkering ontvangt hebt u een aantal verplichtingen.

Tegenprestatie naar vermogen

Wanneer u een uitkering ontvangt van de ISD Bollenstreek, mag de ISD u vragen daarvoor een tegenprestatie te verrichten. Die tegenprestatie bestaat uit onbetaalde activiteiten die nuttig zijn voor de samenleving. Een tegenprestatie kan ook nuttig voor uzelf zijn. U ontmoet andere mensen, u ontwikkelt vaardigheden die u bij een betaalde baan goed kunt gebruiken en u doet iets nuttigs voor andere mensen/de samenleving.

Wie moet een tegenprestatie verrichten?

De ISD Bollenstreek vraagt vanaf 1 januari 2015 van mensen die twee jaar of langer een bijstandsuitkering ontvangen een tegenprestatie. Voor personen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, geldt de verplichting om een tegenprestatie te doen niet.

Wat zijn de kenmerken van een tegenprestatie?

Een tegenprestatie bestaat uit activiteiten met de volgende kenmerken:

  • Het zijn activiteiten voor een paar uur per dag of per week gedurende enkele weken of maanden
  • Het zijn geen activiteiten waarvoor u eigenlijk betaald moet worden. Het mag dus geen ‘gewone baan’ zijn
  • Het hoeven geen activiteiten te zijn waarmee u uw kansen op betaald werk vergroot. Maar de activiteiten mogen uw kansen op betaald werk ook niet in de weg staan
  • Het moeten activiteiten zijn die u in staat bent om te doen. Dat wil zeggen dat de ISD Bollenstreek bij een tegenprestatie rekening moet houden met bijvoorbeeld:
  • Uw lichamelijke of psychische beperkingen
  • De zorg voor (jonge) kinderen of een hulpbehoevende partner of familielid
  • Uw beheersing van de Nederlandse taal en
  • De reistijd van uw huis naar de werkzaamheden

Wat kunt u doen als tegenprestatie?

De bedoeling is dat u eerst zelf op zoek gaat naar een activiteit die als tegenprestatie geldt. Als tegenprestatie voor uw uitkering kunt u verschillende dingen doen. Tegenprestaties zijn bijvoorbeeld klussen die door verenigingen, organisaties en maatschappelijke instellingen worden aangeboden. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Koffie schenken in een wijkcentrum
  • Speelplekken opknappen in de wijk
  • Taalmaatje zijn voor mensen met de inburgeringsplicht
  • Vrijwilligerswerk bij een sportvereniging

Misschien bent u al actief als vrijwilliger. Dan kunt u de ISD Bollenstreek voorstellen om dat als tegenprestatie te laten gelden.

Hebt u na acht weken geen activiteit gevonden, dan kiest de ISD

Lukt het u niet om binnen 8 weken een geschikte activiteit te vinden, dan kiest de ISD Bollenstreek een activiteit.

Wat gebeurt er als u niet meewerkt?

Als u niet meewerkt aan een tegenprestatie die de ISD Bollenstreek van u vraagt, dan kan de ISD Bollenstreek u een maatregel opleggen. Dat betekent dat u één of meer maanden een lagere uitkering of helemaal geen uitkering krijgt. Hoeveel lager en hoe lang, dat bepaalt de ISD Bollenstreek grotendeels zelf. De ISD Bollenstreek heeft daarvoor regels vastgelegd in de Verordening tegenprestatie naar vermogen.

Spelregels rechten en plichten

Alle spelregels, rechten en plichten, van de Participatiewet vindt u in het spelregelboekje.

Download het boekje.

Spelregelboekje Ioaw en Participatiewet